Bài 5. Hai dạng phương trình quy về phương trình bậc hai

Chương III. Hàm số và đồ thị

$\sqrt{(8-40x)^2+(7-40x)^2}=5.$ Làm thế nào để tìm được giá trị của x?

1. Giải phương trình có dạng $\sqrt{f(x)}=\sqrt{g(x)}$ (I)

Để giải phương trình (I) với f(x), g(x) là đa thức bậc hai (hoặc bậc nhất), ta làm như sau:

Bước 1: Bình phương hai vế của (I), ta được phương trình f(x) = g(x)  (2). Giải phương trình (2).

Bước 2: Thay từng nghiệm của (2) vào bất phương trình f(x) ≥ 0 (hoặc g(x) ≥ 0), nghiệm nào thỏa mãn bất phương trình là nghiệm của phương trình (I).

Ví dụ

Giải phương trình: $\sqrt{3x^2-4x+1}=\sqrt{x^2+x-1}$  (1).

Giải

Bình phương hai vế của (1) ta được: 3x2 - 4x + 1 = x2 + x - 1   (2).

Ta có: (2) ⇔ 2x2 - 5x + 2 = 0 ⇔ x = 2 hoặc x = $\frac{1}{2}$.

Thay lần lượt x = 2, x = $\frac{1}{2}$ vào g(x) = x2 + x - 1 ta có g(2) = 5; $g\left(\frac{1}{2}\right)=\frac{-1}{4}$ nên x = 2 thỏa mãn g(x) ≥ 0.

Vậy phương trình (1) có một nghiệm là 2.

2. Giải phương trình có dạng $\sqrt{f(x)}$ = g(x) ​ (II)

Để giải phương trình (II) với f(x) = ax2 + bx + c và g(x) = dx + e (a hoặc d có thể bằng 0), ta làm như sau:

Bước 1: Tìm tập nghiệm D của g(x) ≥ 0.

Bước 2: Bình phương hai vế của (II), ta được phương trình f(x) = [ g(x) ]2  (3). Giải phương trình (3), những nghiệm của (3) mà thuộc D là nghiệm của phương trình (II).

Ví dụ

Giải phương trình:  $\sqrt{3x-5}$ = x - 1   (1).

Giải

Điều kiện nghiệm của (1) là x - 1 ≥ 0  ⇔ x ≥ 1  (*).

Bình phương hai vế của (1), ta được 3x - 5 = (x - 1)2   (2).

Ta có: (2) ⇔ 3x - 5 = x2 - 2x + 1 ⇔ x2 - 5x + 6 = 0

⇔ x = 2 (thỏa mãn (*) ) hoặc x = 3 (thỏa mãn (*) ).

Vậy phương trình đã cho có hai nghiệm là 23.


Xem thêm các bài học khác :

Chương III. Hàm số và đồ thị

Bài 1. Hàm số và đồ thị
Bài 2. Hàm số bậc hai. Đồ thị hàm số bậc hai và ứng dụng
Bài 3. Dấu của tam thức bậc hai
Bài 4. Bất phương trình bậc hai một ẩn
Bài 5. Hai dạng phương trình quy về phương trình bậc hai
Ôn tập chương III. Hàm số và đồ thị