Bài 1. Số nguyên âm và tập hợp các số nguyên

Chương 2. SỐ NGUYÊN

1. Làm quen với số nguyên âm

Số nguyên âm được ghi như sau: -1; -2; -3; … và được đọc là: âm mộtâm haiâm ba; … hoặc: trừ mộttrừ haitrừ ba; …

Ví dụ

Hãy đọc các số nguyên âm chỉ nhiệt độ dưới 0°C sau đây: -4°C, -10°C, -23°C.

Giải

• -4°C đọc là âm bốn độ C;

• -10°C đọc là âm mười độ C;

• -23°C đọc là âm hai mươi ba độ C.

2. Tập hợp số nguyên

• Các số tự nhiên khác 0 còn được gọi là các số nguyên dương.

Số nguyên dương viết là: +1; +2; +3; … hoặc bỏ đi dấu + chỉ ghi là: 1; 2; 3; …

Số 0 không phải là số nguyên âm và cũng không phải là số nguyên dương.

Tập hợp số nguyên gồm các số nguyên âm, số 0 và số nguyên dương, kí hiệu là .

ℤ = { … ; -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; … }.

• Trong thực tế, ta thường dùng số nguyên để biểu thị các đại lượng có hướng ngược nhau, chẳng hạn:

Số nguyên âm Số nguyên dương
Nhiệt độ dưới 0 °C Nhiệt độ trên 0 °C
Số tiền lỗ Số tiền lãi
Số tiền nợ Số tiền
Độ cận thị Độ viễn thị
Thời gian trước Công nguyên (TCN) Thời gian Công nguyên (CN)
Độ cao dưới mực nước biển Độ cao trên mực nước biển

Ví dụ

1) Các phát biểu sau đúng hay sai? Nếu sai hãy phát biểu lại cho đúng.

a) -4 ∈ ℤ;       b) 5 ∈ ℤ;        c) 0 ∈ ℤ;

d) -8 ∈ ℕ;       e) 6 ∈ ℕ;        f) 0 ∈ ℕ.

Giải

a) -4 là số nguyên âm nên -4 ∈ ℤ là phát biểu đúng.

b) 5 là số nguyên dương nên 5 ∈ ℤ là phát biểu đúng.

c) 0 là một phần tử của tập hợp ℤ nên 0 ∈ ℤ là phát biểu đúng.

d) -8 là số nguyên âm nên -8 ∉ ℕ. Do đó, -8 ∈ ℕ là phát biểu sai. Viết lại -8 ∈ ℤ.

e) 6 là một số tự nhiên nên 6 ∈ ℕ là phát biểu đúng.

f) 0 là một số tự nhiên nên 0 ∈ ℕ là phát biểu đúng.

 

2) Hãy nói độ cao hoặc độ sâu của các địa danh sau:

Đỉnh Phan-xi-păng Đáy vịnh Cam Ranh Đỉnh Everest Đáy khe Mariana Đáy sông Sài Gòn
3 143 m -32 m 8 848 m -10 994 m -20 m

Giải

Độ cao của đỉnh Phan-xi-păng là 3 143 m.

Độ sâu của đáy vịnh Cam Ranh là 32 m.

Độ cao của đỉnh Everest là 8 848 m.

Độ sâu của đáy khe Mariana là 10 994 m.

Độ sâu của đáy sông Sài Gòn là 20 m.

 

3)

a) Mẹ Lan bán rau ở chợ, Lan giúp mẹ ghi số tiền lãi, lỗ hằng ngày trong một tuần như sau:

Ngày 3/9 4/9 5/9 6/9 7/9 8/9 9/9
Tiến lãi, lỗ
(nghìn đồng)
Lãi
200
Lỗ
50
Lãi
180
Lãi
90
Lỗ
80
Hòa vốn Lãi
140

Hãy nêu các số nguyên chỉ số tiền lãi, lỗ mỗi ngày trong tuần.

b) Một nhà giàn DK1 trên vùng biển Đông của Việt Nam có 3 tầng trên mặt nước và 3 phần hệ thống chân đỡ có độ cao như sau:

Bộ phận
nhà giàn
Phần 3
chân đỡ
Phần 2
chân đỡ
Phần 1
chân đỡ
Tầng 1 Tầng 2 Tầng 3
Độ cao Dưới mực
nước biển 15 m
Dưới mực
nước biển 9 m
Dưới mực
nước biển 4 m
Trên mực
nước biển 8 m
Trên mực
nước biển 18 m
Trên mực
nước biển 25 m

Hãy nêu các số nguyên chỉ độ cao của mỗi bộ phận nhà giàn.

Giải

a) Dùng số nguyên chỉ số tiền lãi, lỗ mỗi ngày trong tuần của mẹ Lan như sau:

Ngày 3/9 4/9 5/9 6/9 7/9 8/9 9/9
Số tiến
(nghìn đồng)
200 -50 180 90 -80 0 140

b) Dùng số nguyên chỉ độ cao của mỗi bộ phận nhà giàn DK1 như sau:

Bộ phận
nhà giàn
Phần 3
chân đỡ
Phần 2
chân đỡ
Phần 1
chân đỡ
Tầng 1 Tầng 2 Tầng 3
Độ cao (m) -15 -9 -4 8 18 25

3. Biểu diễn số nguyên trên trục số

4 -3 0 . . . . . . . . 1 2 3 -1 -2

Hình biểu diễn các số nguyên như trên gọi là trục số (nằm ngang).

Điểm biểu diễn số nguyên a gọi là điểm a. Các điểm cách đều nhau.

ĐIểm 0 được gọi là điểm gốc của trục số.

Chiều từ trái sang phải gọi là chiều dương, chiều từ phải sang trái gọi là chiều âm của trục số.

Chú ý: Ta cũng có thể vẽ trục số thẳng đứng. Khi đó, chiều từ dưới lên trênchiều dương, chiều từ trên xuống dướichiều âm của trục số.

Ví dụ

Hãy vẽ một trục số rồi biểu diễn các số -1; -5; 1; 5; -4 trên trục số đó.

Giải

5 -4 0 . . . . . . . . 1 -1 -5 . . .

4. Số đối của một số nguyên

Hai số nguyên đối nhau là hai số nguyên trên trục số nằm ở hai phía của điểm 0cách đều điểm 0.

Số đối của số nguyên dương a là số nguyên âm -a.

. . . -a 0 a

Chú ý:

• Số đối của một số nguyên dương là một số nguyên âm.

• Số đối của một số nguyên âm là một số nguyên dương.

• Số đối của 00.

Ví dụ

Tìm số đối của mỗi số sau: 5; -4; -10; 2020.

Giải

Số đối của 5 là -5;

Số đối của -4 là 4; 

Số đối của -10 là 10;

Số đối của 2020 là -2020.


Xem thêm các bài học khác :

Chương 2. SỐ NGUYÊN

Bài 1. Số nguyên âm và tập hợp các số nguyên
Bài 2. Thứ tự trong tập hợp số nguyên
Bài 3. Phép cộng và phép trừ hai số nguyên
Bài 4. Phép nhân và phép chia hết hai số nguyên
Bài 5. Hoạt động thực hành và trải nghiệm
Ôn tập chương 2. Số nguyên