Bài 3. Biểu đồ đoạn thẳng

Chương 5. Một số yếu tố thống kê

1. Giới thiệu biểu đồ đoạn thẳng

Để biểu diễn sự thay đổi số liệu của một đối tượng theo thời gian, người ta thường dùng biểu đồ đoạn thẳng.

Biểu đồ đoạn thẳng gồm:

• Hai trục vuông góc: trục ngang biểu diễn các mốc thời gian, trục thẳng đứng biểu diễn độ lớn của dữ liệu.

• Các đoạn thẳng nối nhau tạo thành một đường gấp khúc cho ta thấy được sự thay đổi của dữ liệu theo thời gian.

Ví dụ

bieu-do-doan-thang-kham-pha-1-trang-102-toan-7-tap-1-CTST

2. Vẽ biểu đồ đoạn thẳng

Bảng dữ liệu sau cho biết số cá bắt được khi cất vó trong mỗi giờ từ 7 giờ đến 12 giờ của bạn Cát. Em hãy vẽ biểu đồ đoạn thẳng biểu diễn bảng dữ liệu này.

Số cá bắt được khi cất vó
từ 7 giờ đến 12 giờ của bạn Cát
Giờ cất vó Số cá (con)
7 giờ 8
8 giờ 6
9 giờ 3
10 giờ 10
11 giờ 7
12 giờ 9

Ta thực hiện các bước sau:

Bước 1: Vẽ hai trục ngang và thẳng đứng vuông góc với nhau.

• Trục ngang: Ghi các mốc thời gian (giờ cất vó).

• Trục thẳng đứng: Chọn khoảng chia thích hợp với số liệu và ghi số ở các vạch chia (số con cá).

12 0 12 2 8 4 6 10 7 8 9 10 11

Bước 2: Biểu diễn các điểm và vẽ đường gấp khúc

• Tại mỗi mốc thời gian, đánh dấu một điểm cách điểm mốc thời gian theo chiều thẳng đứng một khoảng bằng độ lớn của số liệu tại mốc thời gian đó.

• Vẽ đường gấp khúc nối các điểm với nhau.

12 0 12 2 8 4 6 10 7 8 9 10 11 . . . . . .

Bước 3: Hoàn thiện biểu đồ.

• Ghi tên biểu đồ

• Ghi chú các giá trị số liệu tại các đầu đoạn thẳng.

• Ghi đơn vị trên hai trục.

12 (Giờ) 0 12 2 8 4 (Số con cá) 6 10 9 8 9 10 11 . . . . . . từ 7 giờ đến 12 giờ của bạn Cát Số cá bắt được khi cất vó trong mỗi giờ 7 8 6 3 10 7

3. Đọc và phân tích dữ liệu từ biểu đồ đoạn thẳng

Muốn đọc và phân tích dữ liệu được biểu diễn trên biểu đồ đoạn thẳng, ta cần chú ý những đặc điểm sau:

• Biểu đồ biểu diễn các thông tin về vấn đề gì?

• Đơn vị thời gian, đơn vị số liệu là gì?

• Thời điểm nào số liệu cao nhất?

• Thời điểm nào số liệu thấp nhất?

• Số liệu tăng trong những khoảng thời gian nào?

• Số liệu giảm trong những khoảng thời gian nào?

Ví dụ

Hãy phân tích biểu đồ đoạn thẳng sau:

thuc-hanh-2-trang-106-toan-7-tap-1-CTST

Giải

Phân tích biểu đồ đoạn thẳng trên như sau:

• Biểu đồ biểu diễn thông tin về lượng mưa trung bình các tháng năm 2019 tại Thành phố Hồ Chí Minh (mm).

• Đơn vị thời gian là tháng, đơn vị số liệu là mm.

• Tháng 9 có lượng mưa cao nhất (342 mm).

• Tháng 2 có lượng mưa thấp nhất (4 mm).

• Lượng mưa tăng từ tháng 2 đến tháng 6 và từ tháng 8 đến tháng 9.

• Lượng mưa giảm từ tháng 1 đến tháng 2, từ tháng 6 đến tháng 8 và từ tháng 9 đến tháng 12.


Xem thêm các bài học khác :

Chương 5. Một số yếu tố thống kê

Bài 1. Thu thập và phân loại dữ liệu
Bài 2. Biểu đồ hình quạt tròn
Bài 3. Biểu đồ đoạn thẳng