Bài 1. Thu thập, tổ chức, biểu diễn, phân tích và xử lí dữ liệu

CHƯƠNG IV. MỘT SỐ YẾU TỐ THỐNG KÊ VÀ XÁC SUẤT

1. Thu thập, tổ chức, phân tích và xử lí dữ liệu

Ví dụ

Nhà trường dự định mở bốn câu lac bộ thể thao: cầu lông, bóng bàn, thể dục nhịp điệu và bóng đá. Mỗi học sinh lớp 6 đều tham gia đúng một câu lạc bộ. Giáo viên yêu cầu lớp trưởng của lớp 6A tiến hành thống kê số bạn của lớp mình đăng kí tham gia từng câu lạc bộ.

Trong ví dụ trên, mục đích của thống kê là tìm ra số liệu học sinh lớp 6A tham gia từng câu lạc bộ, vì vậy:

Đối tượng thống kêbốn câu lạc bộ thể thao.

Tiêu chí thống kêsố học sinh tham gia từng câu lạc bộ thể thao.

Dựa theo đối tượng và tiêu chí thống kê, ta có thể tổ chứcphân loại dữ liệu.

Sau khi thu thập, tổ chức, phân loại, ta cần biểu diễn dữ liệu bằng bảng hoặc biểu đồ, ta cần phân tíchxử lí dữ liệu đó để tìm ra những thông tin hữu íchrút ra kết luận.

Lưu ý:

• Ta có thể nhận biết dữ liệu thống kê có hợp lí hay không theo những tiêu chí đơn giản. Chẳng hạn, ở ví dụ trên nếu tổng số bạn lớp 6A đăng kí là 64 học sinh là không hợp lí vì sĩ số 64 học sinh của lớp 6A là quá lớn so với thực tế.

• Dựa vào thống kê, ta có thể nhận biết được kết luận rút ra có hợp lí hay không.

2. Biểu diễn dữ liệu

Sau khi thu thậptổ chức dữ liệu, ta cần biểu diễn dữ liệu đó ở dạng thích hợp. Nhờ vậy, ta có thể phân tíchxử lí được các dữ liệu đó.

Bảng số liệu

Bảng số liệu đánh giá chất lượng sản phẩm bằng điểm số 1, 2, 3, 4, 5 của một lô hàng gồm 20 sản phẩm như sau:

Điểm 1 2 3 4 5
Số sản phẩm 0 0 3 5 12

Quan sát bảng số liệu trên, ta thấy:

Đối tượng thống kê là các điểm số: 1, 2, 3, 4, 5.

Tiêu chí thống kê là số sản phẩm ứng với mỗi loại điểm.

Biểu đồ tranh

Biểu đồ tranh trong Hình 1 thống kê khối lượng táo bán được trong bốn tháng đầu năm 2020 của một hệ thống siêu thị.

Tháng 1
Tháng 2
Tháng 3
Tháng 4
: 5 tấn : 10 tấn;

 Hình 1

Quan sát biểu đồ tranh trong Hình 1, ta thấy:

Đối tượng thống kê là bốn tháng đầu năm 2020.

Tiêu chí thống kê là số tấn táo bán được trong mỗi tháng.

Biểu đồ cột

Biểu đồ cột trong Hình 2 thống kê dân số của một số quốc gia năm 2019:

bieu-do-cot-dan-so-mot-so-quoc-gia-nam-2019-math3w

Quan sát biểu đồ cột trong Hình 2, ta thấy:

Đối tượng thống kê là các quốc gia: Hoa Kỳ, Liên Bang Nga, Nhật Bản, Việt Nam, Hàn Quốc, Australia, Malaysia.

Tiêu chí thống kê là dân số của mỗi nước.

Trong bảng số liệu, biểu đồ tranh, biểu đồ cột ứng với mỗi tiêu chí thống kê có một số liệu thống kê theo tiêu chí đó.

Ví dụ

Số lượng một số dụng cụ học tập của 10 học sinh tổ Hai ở lớp 6E được thống kê như sau: bút có 18 chiếc; thước thẳng có 10 chiếc; compa có 5 chiếc; ê ke có 9 chiếc.

a) Nêu đối tượng thống kê và tiêu chí thống kê.

b) Biểu diễn dữ liệu thống kê bằng biểu đồ tranh.

Giải

a) Đối tượng thống kê là dụng cụ học tập của 10 học sinh tổ Hai ở lớp 6E: bút, thước thẳng, compa, ê ke.

Tiêu chí thống kê là số lượng của mỗi dụng cụ học tập.

b) Biểu đồ tranh:

Bút  | | | | |   | | | | |   | | | | |    | | |
Thước thẳng  | | | | |   | | | | |
Compa  | | | | |
Ê ke  | | | | |   | | | | 

Biểu tượng | để chỉ 1 chiếc.


Xem thêm các bài học khác :

CHƯƠNG IV. MỘT SỐ YẾU TỐ THỐNG KÊ VÀ XÁC SUẤT

Bài 1. Thu thập, tổ chức, biểu diễn, phân tích và xử lí dữ liệu
Bài 2. Biểu đồ cột kép
Bài 3. Mô hình xác suất trong một số trò chơi và thí nghiệm đơn giản
Bài 4. Xác suất thực nghiệm trong một số trò chơi và thí nghiệm đơn giản
Ôn tập chương IV